Petitie: gooi de burger niet overboord voor offshore windenergie

België zet stappen om onze klimaatbeloftes waar te maken. In de Noordzee komt een nieuw windpark: de Prinses Elisabeth-zone. Dat is goed nieuws. Fossielvrije energie, lokaal geproduceerd en onafhankelijk van buitenlandse regimes. Dit project kan hét voorbeeld worden van eerlijke, duurzame, betaalbare en Belgische energie waarin bovendien ook de burger een eigen plek krijgt. In de originele aanbesteding werd rechtstreekse burgerparticipatie opgenomen.

Maar… na het onverwachts intrekken van de aanbesteding overweegt de federale regering nu om de burgercoöperaties uit te sluiten bij de herlancering. Dat betekent: geen plek meer voor burgers in onze eigen energietoekomst.

Dat laten we niet gebeuren. Onze Energie en de Belgische coöperaties lanceren een nationale petitie om te vragen dat de federale overheid de Belgische huishoudens niet overboord gooit!

Energie is een basisbehoefte. Een op vijf huishoudens kampt met energie-armoede. Deze uitdaging kunnen we niet overlaten aan multinationals en bedrijven die voluit voor de winst gaan. Zonder burgerparticipatie wordt de energietransitie voor gewone mensen duurder, trager en minder eerlijk.

De wind en onze Noordzee zijn commons, geen privébezit. Alle Belgen hebben recht op de energie die we oogsten voor onze kust, zonder dat buitenlandse aandeelhouders daar rijk van worden.

Burgercoöperaties bewijzen dat een ander energiesysteem mogelijk is. Samen investeerden al 125.000 Belgen via hun coöperaties meer dan 150 miljoen euro in hernieuwbare energie. Zo zijn we samen eigenaar van zonne- en windprojecten op land en van vijf windmolens op zee. Om te zorgen dat we voor nog veel meer Belgische huishoudens duurzame, betaalbare en onafhankelijke energie kunnen garanderen, is meer nodig. Wat dan? Een deel van de koek van onze offshore energie.

Want daarmee kunnen energiecoöperaties verder inzetten op:

  • Lagere energiekosten: burgerkapitaal is goedkoper dan buitenlands investeringsgeld.
  • Lokale verankering: opbrengsten en jobs blijven in België.
  • Echte betrokkenheid: burgers worden mede-eigenaars, geen toeschouwers.
  • Sociale meerwaarde: coöperaties gaan niet voor zo veel mogelijk winst, wel voor een eerlijk en inclusief energiesysteem. Want een geslaagde energietransitie laat niemand achter.

De federale regering moet voelen dat dit thema leeft in de samenleving. Vele burgers staan immers klaar om de handen uit de mouwen te steken om de energietransitie vooruit te helpen.  

Deze petitie is dus geen symbolische actie, maar verdediging van de belangen van 125.000 Belgen die al in dit model geloven, erin investeren en een kans voor vele burgers om sterker betrokken te worden in de energietransitie. Zonder bindende voorwaarden verdwijnen onze rechten – en die van alle Belgen.

Onze Energie is een campagneplatform gelanceerd in februari 2025 door SeaCoop en de 32 Belgische burgercoöperaties die samen SeaCoop hebben opgericht.

Het doel? Rechtstreekse burgerparticipatie en coöperatief eigendom in windenergie in de Belgische Noordzee.

Stand van zaken? Via SeaCoop zijn de burgercoöperaties eigenaar van vijf operationele windturbines in het offshore windpark Northwind. De federale overheid schreef een aanbesteding uit voor een bijkomend windpark in de Noordzee: de Prinses Elisabethzone I. In die aanbesteding stonden punten op rechtstreekse burgerparticipatie. SeaCoop stond helemaal in de startblokken om samen met een Belgisch consortium in te dienen, toen de federale overheid plots de aanbesteding introk. In 2026 wordt een nieuwe aanbesteding uitgeschreven. Daarin dreigt de federale overheid burgerparticipatie te laten vallen.